W dniu 30.04.2024 r. Gmina Szczucin zawarła umowę nr: FEMP.02.05-IZ.00-0043/23-XXI/17/FE/24 z Zarządem Województwa Małopolskiego o dofinansowanie Projektu: Wdrożenie Programu ochrony powietrza poprzez utworzenie punktu obsługi mieszkańców wraz z zatrudnieniem Ekodoradcy w Gminie Szczucin w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027, Priorytet 2 Fundusze Europejskie dla środowiska, Działanie 2.5 Wdrażanie Programu Ochrony Powietrza, Typ projektu: B. Funkcjonowanie ekodoradców w gminach, z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Całkowita wartość projektu (wydatki kwalifikowane) to 578 761,76 PLN
Wysokość wkładu Funduszy Europejskich wynosi 85% wydatków kwalifikowanych
i stanowić będzie kwotę 491 947,49 PLN
W ramach projektu został zatrudniony Ekodoradca w wymiarze 1,5 pełnego etatu
na 36 miesięcy.
Do zadań ekodoradcy należy prowadzenie działań doradczych i informacyjno-edukacyjnych w zakresie OZE, efektywności energetycznej, ekologicznych źródeł ogrzewania, dostępnych programów dofinansowania, uchwały antysmogowej oraz pomoc mieszkańcom w wypełnianiu wniosków o dofinansowanie i ich rozliczaniu.
Ponadto ekodoradca będzie realizował inne zadania, tj.: prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu, adaptacji
do tych zmian i łagodzenia ich skutków; promowanie działań związanych z oszczędzaniem wody, wykorzystaniem deszczówki; prowadzenie działań wpływających na zachowanie
jak i zwiększenie obszarów zieleni miejskiej.
Prowadzone także będą lokalne akcje informacyjno-edukacyjne w zakresie ochrony klimatu, poprawy jakości powietrza i wdrażania uchwał antysmogowych dedykowane
dla każdej grupy społecznej. W każdym roku na obszarze Gminy zostaną zorganizowane minimum 4 akcje informacyjno-edukacyjne lub/i wydarzenia poświęcone tematyce ochrony powietrza, klimatu, dostępnym programom wsparcia likwidacji niskiej emisji, wykorzystania OZE. itp. Każdego roku zorganizowane zostaną minimum 2 spotkania
z grupami opiniotwórczymi tj. nauczycielami, strażą pożarną, lokalnymi organizacjami pozarządowymi w tym kołami gospodyń wiejskich, lokalnymi biznesmenami, sołtysami i radami sołeckimi, które działają na obszarze Gminy Szczucin.
Rozwinięciem tych działań jest: koordynowanie realizacji przyjętej strategii ochrony powietrza (Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego), aby zapewnić jej trwałość i efektywność, prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych na poziomie lokalnym, aktywizacja środowisk opiniotwórczych, świadczenie pomocy osobom mającym problem w uzyskaniu dofinansowania do inwestycji w poprawę efektywności energetycznej oraz poprzez edukację w zakresie oszczędności energii; pozyskiwanie środków zewnętrznych przeznaczonych na ochronę powietrza, zachęcanie mieszkańców do korzystania z dostępnych instrumentów finansowych, umożliwiających wymianę nieefektywnych kotłów grzewczych lub przeprowadzenie termomodernizacji budynku.
W ramach zadania prowadzony jest punkt obsługi mieszkańców ds. Wdrażania Programu ochrony powietrza. Punkt spełnia zapisy ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, posiada powierzchnię umożliwiającą właściwe wykonywanie usług oraz miejsce do ekspozycji materiałów informacyjnych i promocyjnych. Punkt zlokalizowany jest w siedzibie Urzędu Miasta i Gminy Szczucin.
W ramach kosztów kwalifikowanych zrealizowana została adaptacja pomieszczenia na punkt obsługi mieszkańców i pokrycie kosztów wyposażenia tj. umeblowanie, zakup sprzętu komputerowego, rzutnika, aparatu fotograficznego, artykułów biurowych oraz artykułów wspomagających promocję: roll-up oraz stojak/ekspozytor do ekspozycji materiałów informacyjnych i promocyjnych.
Punkt świadczyć będzie kompleksowe usługi, zgodnie z celami Działania 2.5 FEM 2021-2027, jak i w ramach programu Czyste Powietrze.
Ponadto został zakupiony i zamontowany na budynku Zespołu Szkolno-Przedszkolnego
w Słupcu miernik jakości powietrza wraz z tablicą LED do wyświetlania wyników pomiarów. Miernik będzie mierzył jakość powietrza w okolicy szkoły, posłuży zarówno nauczycielom i ekodoradcom jako wsparcie prowadzonych działań edukacyjnych jak i dzieciom uczęszczającym do przedszkola i szkoły. Zainstalowany wyświetlacz LED podaje aktualną wartość stężenia pyłu PM2,5 i PM10 na zewnątrz szkoły. Celem projektu jest podniesienie świadomości uczniów na temat przyczyn powstawania smogu, sposobów ograniczania emisji zanieczyszczeń oraz korzyści jakie niesie za sobą oddychanie czystym powietrzem. Ponadto projekt zakłada promocję postaw przeciwdziałających zmianom klimatu oraz podniesienie świadomości ekologicznej wśród dzieci oraz mieszkańców, a tym samym wpływanie na kształtowanie pozytywnych postaw.
W 2026 r. zostaną z pozyskanych pieniędzy zaktualizowane Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Plan ten jest dokumentem strategicznym gminy wpływającym na optymalizację procesu zarządzania i rozwoju efektywności energetycznej w gminie. Aktualizacja pozwoli na określenie potrzeb energetycznych gminy oraz wskazanie kierunków i przedstawienie możliwości do racjonalizacji zużycia ciepła, w tym oszczędności ciepła, zagospodarowania lokalnych zasobów energii odnawialnej oraz zmniejszenia zanieczyszczeń w gminie. Celem dokumentu jest ocena stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w gminie, a także określenie przedsięwzięć racjonalizujących użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych.
Wdrożenie dokumentu wynika z ustawy prawo energetyczne, która przypisuje gminie zadanie własne planowania i organizacji zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
i paliwa gazowe. Interesariuszami są samorząd gminy, mieszkańcy gminy i podmioty prawne.
Projekt ma na celu m.in. poprawę jakości życia i środowiska wszystkich mieszkańców poprzez dostarczanie wsparcia, informacji i edukacji ekologicznej. Ekodoradca będzie kluczowym członkiem projektu, pełniącym funkcję doradczą i informacyjną dla lokalnej społeczności. Usługi i porady w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju będą dostępne dla wszystkich chętnych mieszkańców, którzy jako odbiorcy projektu będą czerpać z niego wiele korzyści. Dzięki wsparciu Ekodoradcy, mieszkańcy będą mieli możliwość skorzystania z programów finansowych i dotacji, które pomogą im w modernizacji swoich systemów grzewczych. Te działania wpłyną na poprawę efektywności energetycznej w ich domach, co z kolei przyczyni się do zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko i jakość powietrza w regionie.
Szczególnie osoby starsze, niezaradne, często wykluczone cyfrowo potrzebują silnego wsparcia w zakresie dobrania odpowiednich technologii oraz pozyskania źródeł dofinasowania jak również pomocy w złożeniu i rozliczeniu wniosku o dofinasowanie. Projekt odpowie też na potrzeby osób niskiego statusu materialnego, które mają trudności w opłacaniu rachunków za energię. Działania projektu mają na celu przeciwdziałanie ubóstwu energetycznemu poprzez analizy, monitorowanie i świadczenie pomocy tym mieszkańcom.
Odbiorcami projektu będą również lokalne instytucje, takie jak szkoły, przedszkola
i ośrodki kultury. Ekodoradca będzie prowadził działania edukacyjne i informacyjne w tych miejscach, aby zwiększyć świadomość ekologiczną wśród pracowników i gości tych instytucji. Projekty edukacyjne skierowane do instytucji edukacyjnych mają potencjał długoterminowy w kształtowaniu proekologicznych nawyków. Projekcje demograficzne wskazują raczej na spadkową liczbę mieszkańców w Gminie Szczucin w ciągu najbliższych lat. Zróżnicowanie wiekowe będzie wymagało dostosowania działań edukacyjnych do mieszkających grup wiekowych na obszarze gminy.
Odbiorcami projektu będą także władze lokalne i administracja gminna, ponieważ w ramach projektu opracowana i wdrożona zostanie strategia transformacji energetycznej.
Efektem udziału mieszkańców w projekcie jako jego odbiorców będzie poprawa jakości powietrza w gminie i regionie. Dzięki wymianie nieefektywnych urządzeń grzewczych na ekologiczne rozwiązania oraz podnoszeniu świadomości ekologicznej, emisja szkodliwych substancji zostanie zredukowana, co wpłynie pozytywnie na zdrowie i komfort życia mieszkańców Gminy Szczucin.
